سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» شرح دعا های ماه مبارک رمضان را به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمد امینی گلستانی منتشر می کند .

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ بِالشُّكْرِ وَ الْقَبُولِ عَلَى مَا تَرْضَاهُ وَ يَرْضَاهُ الرَّسُولُ مُحْكَمَةً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ‏ بِحَقِّ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِين‏ [1]

  اى خدا در اين روز روزه مرا با جزاى خير و مقبول حضرتت قرار ده كه پسند حضرتت و پسند رسولت گردد و فروع آن را بواسطه اصول آن محكم گردان، به حق سيد ما حضرت محمد (ص) و آل اطهارش و ستايش خداى را كه پروردگار عالميان است.

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ بِالشُّكْرِ وَ الْقَبُولِ

در فراز اول دعای امروز می خوانیم: اى خدا در اين روز روزه مرا با جزاى خير و مقبول حضرتت قرار ده ،باید متوجه این معنا بود که روزه گرفتن تنها تحمل گرسنگی و تشنگی نیست و برخی اعمال روزه ما را باطل خواهند کرد و ما امیدواریم خداوند این اعمال کوچک ما را مورد قبول قرار دهد.

فضیلت و اعمال شب عید فطر

 از آنجایی که امروز روز آخر ماه مبارک رمضان است و عید فطر را پیش رو داریم مناسب است اشاره ای به فضائل شب عید فطر و اعمال آن داشته باشیم.

شب عید فطر از شب هایی است که احیاء آن مورد سفارش ائمه و بزرگان دینی ما بوده است و اعمال مفصلی در مورد آن از ائمه(ع) و رسول(ص) به ما رسیده است و این شب را با نماز عید فردا فراموش نکنیم شب عید فطر از شب های مهم اعیاد اسلامی است.

خداوند چهار چيز را در چهار چيز، مخفى كرده است؛

در يكى از روايات تربيتى از حسن بن راشد، از أبي بصير، از محمد بن مسلم، از أبي جعفر، از پدرانش از علي (عليهم السلام) آمده است كه آن حضرت فرمود: «إن الله أخفى أربعة في أربعة: أخفى رضاه في طاعته فلا تستصغرن شيئا من طاعته، فربما وافق رضاه وأنت لا تعلم، وأخفى سخطه في معصيته فلا تستصغرن شيئا من معصيته، فربما وافق سخطه (معصيته) وأنت لا تعلم، وأخفى إجابته في دعوته فلا تستصغرن شيئا من دعائه، فربما وافق إجابته وأنت لاتعلم، وأخفى وليه في عباده فلا تستصغرن عبدا من عبيد الله فربما يكون وليه وأنت لا تعلم. »[2]خداوند چهار چيز را در چهار چيز، مخفى كرده است؛

1- رضايت خود را در طاعت مخفى نموده است پس هيچ عبادتى را كم‏ نشماريد شايد همان مورد رضايت خدا باشد.

رضاى خود را در طاعت پنهان كرده است تعيين نفرموده است كه رضاى او در كدام طاعت خاص است، ممكن از دست پيرمردى گرفته از اين طرف خيابان به آن طرف برده‏اى، رضاى خدا در آن باشد، و نگويد اين عمل من در برابر آن عمل‏هاى نيك بزرگ؛ چه هست!

حکایت:

يكى از بزرگان علما را در خواب ديدند و پرسيدند چگونه گذشتى و چه رفتارى باتو نمودند؟ فرمود: به تمام اعمال من ايراد كردند، پرسيدند چه با خود آورده‏اى؟! گفتم: نماز جماعت خوانده‏ام كه ثوابش را فقط خدا مى‏داند، گفتند: بلى ولى يادت هست وقتى كه به نماز مى‏آمدى اگر جماعت زياد بود خوشحال مى‏شدى و اگر زياد مى‏شد اندوهگين مى‏گشتى؟! پس تو نماز را براى مردم مى‏خواندى نه براى خدا اگر براى خدا بود به تو چه ربطى داشت مردم كم بودند يازياد.

ديگر چه آوردى؟ گفتم فلان كتاب مهم و چند جلدى را نوشتم، گفتند: بلى ولى يادت هست در اول كتاب پادشاه زمان خود را تعريف كرده‏اى پس آن كتاب به او مى‏رسد نه به ما. دگر چه دارى گفتم: ديگر هيچى!!.

گفتند: مى‏دانى ترا به چه عملت مى‏بخشيم يادت هست از بازار اصفهان مى‏گذشتى ديدى كسى را مى‏زنند، پرسيدى گناه او چيست؟ گفتند: به مردم قرض دارد و نمى‏دهد، تو رفتى اورا از دست طلبكارها، رها ساختى و تمامى قرض‏هاى او را ادا نمودى، چون تو آن مرد را نمى شناختى و آن كارت فقط به خاطر رضاى خدا بود، ما هم به خاطر اين عمل بى ريايت ترا بخشيديم، پس ثواب را هم بزرگ و كوچك نشمريد ممكن است آنچه را كه به حساب نمى‏آوردى ترا مورد مغفرت خداوندى قرار دهد.

2- غضب خود را در معصيت، پنهان نموده است، در كدام گناه و كدام نافرمانى مشخص ننموده ممكن است آن گناهى كه ما آن را بى اهميت مى‏شماريم، در همان گناه مورد غضب او قرار گيريم چنان كه از امام جعفر صادق عليه السلام روايت شده است،از گناهانى كه بخشوده نمى‏شود، گناهيست كه كوچك شمرده شود و بگويد كاش گناه من همين مى‏شد، پس گناهى را كوچك و بزرگ نشمار درست است كه گناهان نسبت به يك ديگر كوچك و بزرگ دارد مثلًا نگاه به نامحرم از زناكوچك‏تر است اما خود در جاى خود بزرگ است.

3- اجابت را در دعا مخفى نموده است، (و معيّن نكرده اجابت در كدام دعا و كجا و در چه شرايطى است، در دعاى طولانى جوشن كبير و كميل يا يكى از دعاهاى تك سطرى ماه مبارك رمضان ممكن است همان دعاى نيم سطريا چند كلمه‏اى را جواب دهد پس هيچ دعايى را اندك مپنداريد شايد همان مستجاب باشد.

درست است روايات ديگر، از نظر زمان وقت سحر و بين الطّلوعين و شبهاى قدر و شبهاى رمضان و..، همچنين اماكن مقدسه مانند حرم امام حسين عليه السلام و مسجدالحرام و... درحال حضور قلب و آمادگى به مناجات با پروردگار، يا بعد از فلان نماز و فلان زيارت و دعا و جز اين‏ها را، بيان داشته است، اين روايات نوعى تعيين مصداق و تشويق اقدام به دعا و گرويدن به سوى خداوند است، اما دعائى كه خواندن آن يقيناً مورد اجابت قرار خواهد گرفت، تعيين نشده است، پس نبايد دعا را كوچك و بزرگ شمرد يا منتظر زمان و مكان يا حال و احوالى شد، زيرا جواب دهنده دعا در همه جا و هر زمان و در هر حال، بالاى سر ماست.

4- بنده خود را در ميان بندگان پنهان ساخته و علائم مشخصى براى آنها تعيين نكرده است، بدين جهت نبايد به كسى كم احترامى يا بى محلى كرد، ممكن است آن كسى كه تو او را به حساب نياوردى، او بنده خاص و خالص خدا باشد.

بنابراين مبادا هيچ يك از بندگان خدا را خُرد وكم ارج بشماريد؛ زيرا چه بسا كه همان از اولياي الهي باشد و شما ندانيد. بنابراين چه بسا شما براي شخصي كه ظاهراً انسان كاملًا عادي است زياد مورد توجه قرار نداده و برايش نمى‏پردازيد و وقت صرف نمى‏كنيد و نيازهاي او را برآورده نمى‏سازيد، ممكن است او جزء اولياي خدا و يا از بزرگان وشخصيت هاي الهي بوده و يا قرار مي گيرد. بنابراين (بدون در نظر گرفتن شخص) در برآوردن حاجات مؤمنان حريص و ساعى باشيد.

حکایت

مردى از عالمى در خواست نمود كه برايش اسم اعظم تعليم نمايد، آن عالم براى او عمل‏هاى مخصوص و سخت ياد داد تا پس از گذراندن شش ماه برگردد، پس از انجام اعمال خاص برگشت و تقاضا نمود كه به وعده‏اش وفا كند، گفت:

عمل ديگرى را بايد انجام دهى، فردا بامداد پيش از باز شدن دَرِ دروازه شهر در آنجا باش هرچه ديدى بيا به من بازگو كن؛ مرد رفت و پشت در دروازه منتظر ماند تا باز شد، ديد اول كسى كه وارد شد پيرمرديست با يك بار هيزم، پليس مأمور دروازه گفت: آهاى پير مرد آن پشته هيزم را به من بده ببرم در بخارى بسوزانم تا بچه هايم گرم شوند، گفت: آقا من يك پير مرد افتاده‏اى هستم كه ديروز تاشب بيابان را گشته و دور زده‏ام تا اين بار هيزم را گرد آورده‏ام ببرم بفروشم براى بچه هايم نان خالى بخرم تا نميرند، دروازه بان تازيانه را بالا برد و شروع به زدن پير مرد نمود و هيزم را گرفت و به خانه‏اش برد.

اين شخص به پيش عالم بر گشت و جريان را به او گزارش داد و اضافه نمود اگر شما براى من اسم اعظم را ياد ميدادى، من در همانجا نفرين كرده آن مأمور را به سزاى عملش مى‏رساندم.

عالم فرمود: آن پير مرد را شناختى؟! گفت: نه، فرمود: او كسى است كه من اسم اعظم را از او ياد گرفته‏ام! پس تو هنوز شايستگى دانستن اسم اعظم را ندارى‏[3]

خدایا به احترام محمد و آل محمد ما را به اعمالی که رضایت تو را به دست می‌آورد موفق بدار، در دنیا و آخرت ما را از محمد و آل محمد جدا نکن وبا ظهور امام زمان چشمان ما را روشن بفرما و پرچم اسلام را در سراسر گیتی برافراشته بفرما، از همه التماس دعا دارم و به احترام محمد و آل محمد در این ماه مبارک رمضان این بنده حقیر را نیز فراموش نفرمایید.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

[1] - إقبال‏الأعمال ص : 267

 اللهم اجعل صيامي فيه بالشكر و القبول على ما ترضاه و يرضاه الرسول محكمة فروعه بالأصول بحق [سيدنا] محمد و آله الطيبين الطاهرين الأخيار الأبرار صلى الله عليهم

[2] - وسائل الشيعة (آل البيت)- الحر العاملي ج 1 ص 116: از الخصال: 209/ 31 ومعاني الأخبار: 112/ 1 وإكمال الدين: 296/ 4.

[3] - لئالى الاخبار